23 May 2019

Vendimet kryesore të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut: Prill 2019.



I. Navalnyy k. Rusisë: Neni 5 (ligjshmëria e heqjes së lirisë) dhe Neni 10 (liria e shprehjes)

Vendimi i vendosjes në arrest shtëpiak që nuk lidhet me ndonjë procedurë penale: shkelje.

Ndalimi i përdorimit të mjeteve të komunikimit gjatë arrestit shtëpiak i bazuar në arsye që nuk lidhen me kërkesat hetimi penal: shkelje.

Kërkuesi (parashtruesi) në rastin Navalnyy k. Rusisë (nr. 2) (43734/14, Aktgjykim i 9 prillit 2019) është një anëtar i opozitës i cili ankohej se:
-       -vendosja e tij në arrest shtëpiak ishte arbitrare dhe e panevojshme, dhe
-       -ndalimi për të përdorur mjetet e komunikimit ishte vendosur në shkelje të Nenit 10.

Vendosja e kërkuesit në arrest shtëpiak ishte urdhëruar kryesisht në bazë të pretendimit se ai kishte shkelur një masë paraprake parandaluese (detyrim për të mos u larguar nga Moska deri në përfundim të procedurave hetimore. Gjatë katërmbëdhjetë muajve të detyrimit në fjalë, kërkuesi ishte paraqitur rregullisht pranë hetuesit dhe kishte marrë pjesë në procedurat ligjore sa herë që i ishte kërkuar. Kërkuesi kishte marrë gjithashtu iniciativën për të njoftuar hetuesin lidhur me udhëtimet e tij në periferinë e Moskës dhe asgjë në dosjen gjyqësore nuk tregonte ndonjë qëllim për t’u larguar ose për të penguar progresin e hetimit. Autoritetet kishin qenë në dijeni të plotë të aktiviteteve të kërkuesit. Nga shkresat e lëndës rezultoi se udhëtimet e kontestuara kishin qenë vizita familjare, pa ndonjë lidhje me hetimin penal që po zhvillohej.

GJEDNJ konsideroi se  Gjykata e shkallës së parë nuk kishte dhënë asnjë shpjegim të arsyeshëm se pse mbërriti në përfundimin se se kërkuesi kishte shkelur detyrimin e tij për të mos u larguar nga Moska dhe se sjellja e tij kishte justifikuar heqjen e lirisë. Gjykatat vendore nuk kishin arsye të lidhura me procedurën penale të cilat do të lejonin që detyrimi për të mos u larguar nga qyteti të shndërrohej në arrest shtëpie. Rrjedhimisht, vendosja e kërkuesit në arrest shtëpiak, si masë më e rreptë po e paarsyeshme,  ishte e kundërligjshme dhe e papajtueshme ne Nenin 5.1 të KEDNJ.

Sa i përket lirisë së shprehjes (Neni 10) Gjykata e shkallës së parë kishte vendosur disa kushte për arrestin shtëpiak të kërkuesit. Këto kushte përfshinin ndalimin e komunikimit me këdo përveç familjes së tij të afërt dhe avokatit, ndalesën për të dërguar ose marrë korrespondenca apo përdorur internetin. Kërkuesit i ishte ndaluar gjithashtu që të bënte deklarata ose komente rreth çështjes penale në media. Më pas Gjykata vendore kishte ndryshuar dy nga kushtet e arrestit, duke gjetur se ato ishin të paligjshme. Pas heqjes së dy kufizimeve të paligjshme, gjykata kishte vendosur një kufizim të ri lidhur me përdorimin e radios dhe televizionit, të cilët i kishte përfshirë në mjetet e ndaluara të komunikimit. Formulimi i këtij kufizimi shtesë e linte të paqartë çështjen nëse kërkuesit i ishte ndaluar shikimi i televizionit dhe dëgjimi radios, apo nëse atij i ishte ndaluar vetëm të shfaqej në to.
Në çdo rast, fushëveprimi i kufizimit të ri ishte edhe më i gjerë se ai i mëparshmi që lidhej me ndalimin e bërjes së komenteve publike për çështjen penale sepse kishte kufizuar qasjen e kërkuesit në mediat për të bërë deklarata mbi çfarëdolloj çështje.

GjEDNJ konsideroi se nuk kishte asnjë lidhje ndërmjet kufizimeve të lirisë së shprehjes së kërkuesit dhe rreziqeve të treguara nga Qeveria. Sa për rrezikun që kërkuesi t’i shmangej drejtësisë, edhe nëse kërkuesi kishte realisht ndërmend të largohej, ishte e vështirë të konstatohej ndonjë lidhje mes qëllimit të autoriteteve dhe ndalimit të përdorimit të mjeteve të komunikimit. Kërkuesi ishte i mbyllur në banesën e tij dhe  kishte qenë nën mbikëqyrje të rreptë si dhe i pajisur me një pajisje elektronike gjurmuese. Kërkuesit nuk i lejohej të largohej nga banesa e tij as për t’u shëtitur. Në ato rrethana nuk ka gjasa që mundësia e tij për të dhënë deklarata publike nëpërmjet radios ose televizionit do ta lehtësonte largimin e tij nga drejtësia. Sa për mundësinë që kërkuesi të përdorte deklaratat publike për të ndikuar dëshmitarët ose për të penguar hetimin, ky pretendim i qeverisë është përmendur vetëm në mënyrë abstrakte dhe lidhja e tij me përdorimin e radios dhe televizionit nga kërkuesi nuk është e besueshme.

GjEDNJ konstatoi se kufizimet ndaj kërkuesit ishin zbatuar pa asnjë lidhje të dukshme me nevojat e hetimit penal konkret. Ndalimi i kërkuesit për të përdorur mjetet e komunikimit, ashtu sikurse urdhri për arrest shtëpiak, nuk kishin shërbyer për të siguruar paraqitjen e kërkuesit para hetuesit apo gjykatës dhe nuk kishin lidhje me objektivat e procedurës penale.

Përfundim: shkelje (unanimisht).
***

II. Neni 5.1 (ligjshmëria e heqjes së lirisë) (dyshimi i arsyeshëm).

Paraburgimi i një gjykatësi pa i hequr paraprakisht imunitetin, në bazë të një zgjerimi të paarsyshëm të konceptit të “flagrancës”: shkelje.

Paraburgim i bazuar vetëm në dyshimin e anëtarësimit në një organizatë të paligjshme, pa ndonjë dëshmi tjetër fajësuese: shkelje.

Alparslan Altan k. Turqisë, 12778/17, Aktgjykim i 16 prillit 2019

Faktet: Në vijim të përpjekjes për grushtin e shtetit të datë 15 korrik 2016, autoritetet turke dekretuan ë gjendjen e jashtëzakonshme më 20 korrik 2016. Përgjegjësia për ngjarjet e 15 korrik 2016 iu ngarkohet një organizate klandestine (FETÖ / PDY).

Kërkuesi ishte gjyqtar i Gjykatës Kushtetuese të Turqisë (“GjKT”). Më 16 korrik 2016, së bashku me tre mijë gjyqtarë të tjerë ai u arrestua. Më 20 korrik 2016, një gjyqtar i procedurës paraprake urdhëroi paraburgimin e kërkuesit bazuar në dyshimin se ai ishte “anëtar i një organizatë terroriste të armatosur” (FETÖ / PDY).

Në tetor të vitit 2017, Gjykata Turke e Kasacionit mori një vendim parimor (unifikues) sipas të cilit arrestimi i gjyqtarëve të dyshuar që i përkasin një organizate të armatosur duhet të konsiderohej si pjesë e një vepre penale në kryerje e sipër (“flagrante delicto”): rrjedhimisht paraburgimi i të dyshuarve mund të urdhërohej sipas procedurës së zakonshme, pa heqjen paraprake të imunitetit.

Kërkuesi e kundërshtoi vendosjen e tij në paraburgim në dy baza: (i) sipas ligjit të veçantë mbi statusin e tij, imuniteti i kërkuesit si një gjyqtari duhej të hiqej nga GjKT, çfarë nuk u bë asnjëherë dhe; (ii) paraburgimi i tij ishte urdhëruar në bazë të një dosje që në momentin e paraburgimit nuk përmbante asnjë element fajësues.

Në janar 2018, GjKT e refuzoi kërkesë kushtetuese të kërkuesit duke iu referuar: për pikën e parë, aktgjykimit të lartpërmendur unifikues të Gjykatës së Kasacionit; për pikën e dytë, elementëve të ndryshëm fajësues që ishin mbledhur pas vendosjes në paraburgim të kërkuesit.

Në korrik 2018, gjendja e jashtëzakonshme u hoq. Në muajin mars 2019, kërkuesi u gjet fajëtor dhe u dënua.

Arsyetimi i GJEDNJ-së:

a) "Ligjshmëria" e vendimit të paraburgimit 

Neni 5 § 1: Parimi i sigurisë juridike mund të kompromentohet në qoftë se gjykatat vendore përfshijnë në jurisprudencën e tyre përjashtime që janë në me formulimin e dispozitave ligjore në fuqi.

Kodi turk i procedurës penale përmban një përkufizim klasik të konceptit të “flagrancës” që lidhet me kryerjen e atypëratyshme të veprës ose me momentin që vijon menjëherë pas kryerjes. Megjithatë, sipas leximit të ri të këtij përkufizimi nga Gjykata Turke e Kasacionit, mund të mjaftojë një dyshim lidhur me përkatësinë në një organizatë kriminale për të karakterizuar flagrancën - pa pasur nevojë të identifikohet një fakt aktual (i atypëratyshëm) ose një tregues tjetër i dukshëm që tregon ekzistencën e një vepre penale në atë çast.

Ky është një interpretim i gjerë i termit të flagrante delicto, i cili mohon garancitë procedurale që i janë dhënë gjyqësorit për ta mbrojtur atë nga sulmet e pushtetit ekzekutiv. Kjo formë e mbrojtjes i jepet gjyqtarëve për t’u mundësuar atyre kryerjen e detyrave të tyre në pavarësi të plotë e pa kufizime të paligjshme nga organet jashtë gjyqësore, madje edhe nga ana e gjyqtarëve të tjerë. Për më tepër, ky imunitet nuk do të thotë mosndëshkim: paraburgimi i një anëtari të GjKT ishte ligjërisht i mundur, me kusht që të respektoheshin garancitë sipas Kushtetutës dhe ligjit të GjKT.

Për më tepër, nuk është qartë mënyra se si jurisprudenca e vazhdueshme e Gjykatës së Kasacionit mbi nocionin e veprës në zhvillim e sipër mund të justifikonte zgjerimin e fushës së zbatimit të konceptit të flagrancës.

Rrjedhimisht, GJEDNJ konkludoi se mënyra e zbatimit të ligjit vendor në këtë rast dukej qartazi e paarsyeshme dhe për pasojë vendosja në paraburgim e kërkuesit nuk ishte kryer sipas ligjit dhe nuk ishte në pajtim me Nenin 5.1 të KEDNJ.

b) Mbi ekzistencën e arsyeve për të besuar se ekzistonte një ‘dyshim i arsyeshëm’ se kërkuesi kishte kryer një vepër penale

GJEDNJ gjeti se nevoja për të luftuar krimin e organizuar nuk mund të justifikojë zgjerimin e përkufizimit të “dyshimit të arsyeshëm” deri në pikën e cenimit të thelbit të garancisë së ofruar nga Neni 5 § 1 (c) i KEDNJ.

Vepra e pretenduar, në fazën e paraburgimit, ishte ajo e anëtarësisë në një organizatë të paligjshme. Megjithatë, fakti që kërkuesi është marrë në pyetje në lidhje me këtë vepër para paraburgimit të tij nuk dëshmon se vepra penale mund të ishte kryer nga ai.

Vendimi për paraburgimin e kërkuesit nuk citon asnjë dëshmi ose element tjetër që provon ekzistencën e dyshimeve të forta të pjesëmarrjes në një organizatë e paligjshme. Referencat e paqarta dhe të përgjithshme tek dispozitat e Kodit të Procedurës Penal mbi paraburgimin dhe dosjen e çështjes nuk janë të mjaftueshme për të justifikuar karakterin e "arsyeshëm" të dyshimit që supozohet se ka shërbyer si bazë për heqjen e lirisë së kërkuesit, për shkak se mungonte:

-       një vlerësim individual dhe konkret i elementeve të dosjes gjyqësore - e cila, në rastin konkret, ishte e përbashkët për katërmbëdhjetë të dyshuar, dhe
-       informacioni që mund të justifikonte dyshimin mbi kërkuesin ose lloje të tjera elementesh ose faktesh të vërtetueshme.

Sa i përket provave të shqyrtuara nga GjKT për të vendosur mbi karakterin e "arsyeshëm" të dyshimeve se kërkuesi i përkiste një organizate të paligjshme, ato u gjetën pas vendimit të paraburgimt për të cilin kërkuesi u ankua në GjEDNJ. Gjithashtu, fakti që kërkuesi më pas është dënuar nga gjykata kompetente, nuk ndikon në shqyrtimin ankesës pranë GjEDNJ. GjEDNJ konkludoi se Qeveria nuk ka ofruar dëshmi të mëtejshme lidhur me ekzistencën e karakterit të arsyeshëm të “dyshimit” të kërkuesit në datën e vendosjes së tij në paraburgim.

Përfundimi: shkelje (6/1 vota pro/kundër).

Dëmshpërblimi: EUR 10,000 për dëmin jomaterial; kërkesa për shpërblimin e dëmit material u refuzua.
***

III. Neni 6.1 (aspekti civil). Neni 8 (respektimi i jetës private).

Procedura e nisur nga drejtoria e burgut për të imponuar praninë e një zyrtari të burgut gjatë konsultimeve të të burgosurit me avokatin e tij, e zhvilluar pa seancë dëgjimore dhe pa kërkuar parashtresa me shkrim nga i burgosuri: shkelje.

Prania e një zyrtari të burgut gjatë konsultimeve ndërmjet një të burgosuri dhe avokatit të tij: shkelje.

Altay k. Turqisë (nr. 2), 11236/09, Aktgjykim i 09 prillit 2019

Faktet: Kërkuesi është duke vuajtur një dënim me burgim të përjetshëm dhe kishte marrë nga avokati i tij një pako që përmbante disa libra dhe gazeta. Gjykata vendore vendosi se pako nuk lidhej me mbrojtjen juridike të kërkuesit dhe rrjedhimisht nuk i duhej dorëzuar atij. Duke gjykuar se avokati në fjalë kishte shkelur detyrimet e tij ligjore, administrata e burgut nisi një procedurë gjyqësore për të kërkuar lejen e gjykatës në mënyrë që një zyrtar i burgut të jetë i pranishëm gjatë konsultimeve midis të burgosurit dhe avokatit. Gjykata vendore pas shqyrtimit të kryer në bazë të shkresave të lëndës, pa mbajtjen e një seance dëgjimore dhe pa kërkuar parashtresa nga kërkuesi ose i tij avokati, e miratoi kërkesën e autoriteteve të burgut.

Arsyetimi i GJEDNJ-së:

Në lidhje me Nenin 6 dhe zbatimin e tij në kontekstin e burgjeve, GjEDNJ gjeti se mund të ketë arsye praktike dhe politike për krijimin e procedurave gjyqësore të thjeshtuara për t'u marrë me çështje të ndryshme që mund të lindin para autoriteteve përkatëse. GJEDNJ nuk e përjashtoi mundësinë që të ekzistojnë procedura e thjeshtuara me shkrim, me kusht që ato të respektojnë parimet e një procesi të drejtë siç garantohet në Neni 6.1 të Konventës. Megjithatë, edhe në rastet e procedurave të thjeshtuara, palët duhen së paku të kenë mundësinë që të kërkojnë një seancë dëgjimore edhe pse gjykata mund të refuzojë këtë kërkesë.

Në rastin e kërkuesit, asnjë seancë dëgjimore nuk ishte bërë mbajtur gjatë procedurës.
Sipas legjislacionit të brendshëm, procedurat ishin zhvilluar në bazë të shkresave të lëndës dhe as kërkuesi, as përfaqësuesi i tij nuk kishin mundur të merrnin pjesë në shqyrtim.

Vendimi për të kufizuar të drejtën e kërkuesit për takime konfidenciale me avokatin e tij ishte marrë nga gjykata vendore pa respektuar parimin e kontradiktoritetit dhe pa marrë parashtresa me shkrim nga mbrojtesi i kërkuesit. Kundërshtimet e kërkuesit ndaj atij vendimi para gjykatës së shkallës së dytë ishin shqyrtuar gjithashtu në bazë të shkresave të lëndës pa seancë dëgjimore, pavarësisht se kundërshtimet e kërkuesit lidheshin me çështje faktike dhe ligjore. Mbajtja e seancës dëgjimore do t’i kishte lejuar gjykatës së shkallës së dytë të krijonte mendimin e vet për kundërshtimet e ngritura nga kërkuesi.

Në rastin konkret - efekti i kombinuar i natyrës jo-kontradiktore të procedurës para gjykatës së shkallës së parë, serioziteti i sanksionit dhe mungesa e seancës dëgjimore përpara gjykatës së shkallës së parë dhe të dytë – kanë bërë që çështja e kërkuesit të mos dëgjohej në përputhje me kërkesat e nenit 6.1 të Konventës.

Përfundimi: shkelje (unanimisht).

Sa i përket Nenit 8, GJEDNJ ritheksoi se ky nen përfshin të drejtën individuale të secilit për t'iu përqasur (aproach) të tjerëve në mënyrë që të krijojë dhe të zhvillojë marrëdhënie me ta dhe me botën e jashtme. E drejta për "jetë private shoqërore" mund të përfshijë gjithashtu aktivitetet profesionale ose aktivitetet që zhvillohen në një kontekst publik. Komunikimi i një personi me një avokat në kuadrin e mbështetjes juridike është brenda fushës së jetës private duke qenë se qëllimi i këtij ndërveprimi është që t’i lejojë individit të marrë vendime të informuara. Shumë shpesh informacioni i shpalosur ndaj avokatit përfshin çështje intime dhe personale ose çështje të ndjeshme. Prandaj, duke marrë parasysh kontekstin e ndihmës për çështje gjyqësore civile ose penale, ose kontekstin e kërkesës së këshillave të përgjithshme ligjore, individët të cilët konsultohen me një avokat kanë pritshmërinë e arsyeshme që komunikimi i tyre do të mbetet privat dhe konfidencial.

Pavarësisht nga rëndësia e tij, e drejta për komunikim konfidencial me një avokat nuk është absolute dhe mund t'i nënshtrohet kufizimeve. Marzhi i vlerësimit të shtetit të paditur në vlerësimin e kufijve të lejueshëm të ndërhyrjes në privatësinë e konsultimit dhe komunikimit me një avokat është i vogël, pasi vetëm rrethana të jashtëzakonshme, të tilla si parandalimi i kryerjes së krimeve të rënda ose cenimi i konsiderueshëm i sigurisë së burgjeve mund të justifikojnë domosdoshmërinë e kufizimit e kësaj të drejte. Konventa nuk e ndalon vendosjen ndaj avokateve të detyrimeve të caktuara që mund të lidhen me marrëdhëniet e tyre me klientët. Ky mund të jetë në veçanti rasti kur janë gjetur dëshmi të besueshme për pjesëmarrjen e një avokati në një vepër penale ose rastet e përpjekjeve të autoriteteve për të luftuar praktika e caktuara. Megjithatë, në këto raste, është e rëndësishme që të ekzistojë një kornizë e saktë ligjore, pasi avokatët kanë një një pozicion jetik në administrimin e drejtësisë.

Në rastin e kërkuesit, gjykatat vendore i ishin referuar nenit 59 të Ligjit nr. 5275 si bazë ligjore për ndërhyrjen e tyre në konfidencialitetin e takimeve të kërkuesit me avokatin e tij.
Gjykatat vendore gjetën se sjellja e avokatit ishte e papajtueshme me profesionin e avokatit, për shkak se ai i kishte dërguar libra dhe gazeta kërkuesit dhe këto materiale nuk lidheshin me mbrojtjen e tij juridike.

Megjithatë, neni 59 i Ligjit nr. 5275 përfshinte një listë shteruese e rrethanave në të cilat konfidencialiteti avokat-klient mund të kufizohej.

Sipas kësaj dispozite, prania e një zyrtari të burgut gjatë takimeve të avokatit me klientin mund të urdhërohej vetëm kur ishte e dukshme nga dokumentet apo materiale të tjera që privilegji i gëzuar nga një i burgosur dhe avokati i tij po përdorej: (i) si mjet komunikim me një organizatë terroriste, (ii) për kryerjen e një krimi, ose (iii) për të cenuar sigurinë e institucionit të burgut.

Përgjimi i korrespondencës vetëm për shkak se ajo nuk ka të bëjë me të drejtat e mbrojtjes nuk ishte parashikuar në atë dispozitë si bazë për kufizimin e konfidencialitetit të konsultimit me një avokat. Një përfundim i ndryshëm nga ky më lart do të lejonte cenimin e çdo korrespondence të nisur nga një avokat, e cila nuk lidhet me mbrojtjen.

Në rastin e kërkuesit, edhe pse germa dhe fryma e dispozitës vendase në fuqi në kohën e ngjarjeve ishte mjaft e saktë, interpretimi dhe zbatimi i saj nga gjykatat vendase në rrethanat konkrete ishte dukshëm i paarsyeshëm dhe në këtë mënyrë i paparashikueshëm në kuptimin e Nenit 8.2 të Konventës. Për pasojë, një interpretim i tillë kaq i gjerë i dispozitës në fjalë nuk përputhej kërkesat e Konventës për “ligjshmërinë” e cenimit të së drejtës së garantuar nga Neni 8 i Konventës.

Përfundimi: shkelje (unanimisht).

IV. Neni 8 (respektimi i jetës private).

Refuzimi i autorizimit për një të burgosur të dënuar për terrorizëm për të dalë nga burgu nën shoqërimin e policisë me qëllim pjesëmarrjen në varrimin e të atit: jo-shkelje.

Guimon k. Francës, 48798/14, Aktgjykim i 11 prillit 2019

Faktet: Kërkuesja (anëtare i organizatës terroriste ETA) ishte në burg prej njëmbëdhjetë vjetësh për vepra të rënda të lidhura me terrorizmin kur kërkoi një leje-daljeje nën përcjellje policore për të shkuar në varrimin e të atit. Kërkesa e saj u refuzua për arsye logjistike.

GjEDNJ gjeti se refuzimi për ta lejuar kërkuesen që të largohej nga burgu nën përcjellje policore për të marrë pjesë në varrimin e të atit, përbën një ndërhyrje në të drejtën e saj për respektimin e jetës private. Sidoqoftë ndërhyrja në fjalë ishte e parashikuar me ligj si dhe kishte për qëllim të parandalonte rrezikun e arratisjes dhe prishjen e rendit publik, garantimin e sigurisë publike, ruajtjen e rendit dhe parandalimin e veprave penale.

GjEDJ më tej konstatoi se sutoritetet gjyqësore e kanë shqyrtuar me kujdes kërkesën e kërkueses dhe konstatuan se vdekja e babait të saj ishte një arsye e jashtëzakonshme që mund të justifikonte një leje për t’u larguar nën shoqërimin e policisë. Megjithatë, ata e refuzuan atë kërkesë.

Profili penal i kërkueses, fakti që ajo po vuante disa dënime me burg për akte terrorizmi dhe që ajo vazhdonte të deklaronte përkatësinë e saj ndaj organizatës ETA, konteksti i organizimit të daljes dhe elemente faktike si distanca gjeografike prej rreth 650 km me vendin e varrimit, i çuan autoritett franceze në përfundimin se shoqërimi policor duhet të ishte veçanërisht i përforcuar.

Kërkuesja e kishte paraqitur në kohë kërkesën e saj për t'u larguar, duke i lënë një afat gjashtë ditor autoriteteve për të organizuar një shoqërim policor. Megjithatë, afati kohor ishte gjithsesi i pamjaftueshëm për të organizuar një shoqërim të përbërë nga agjentë të specializuar për transferimin dhe mbikëqyrjen e një të dënuari për veprat terroriste.

Asnjë alternativë tjetër për dalje të shoqëruar nuk mund të merrej në konsideratë në rrethanat konkrete për të plotësuar kërkesën e kërkueses.

Edhe pse kërkuesja nuk e kishte parë babanë e saj që nga viti 2009, ajo kishte përfituar rregullisht nga vizitat anëtarëve të familjes dhe miqtë.

Rrjedhimisht, sipas GjEDNJ autoritetet gjyqësore franceze drejtpeshuan interesat e ndryshëm, domethënë, të e drejtën e kërkueses për respektimin e jetës private dhe, nga ana tjetër, sigurinë publike, mbrojtjen dhe parandalimin e krimit.

Në rastin konkret, Shteti i paditur nuk e ka tejkaluar marzhin e vlerësimit që ai gëzon në këtë fushë.

Për pasojë, mos lejimi i kërkueses për t'u larguar nga burgu nën shoqërinë e policisë, për të shkuar  në varrimin e të atit, ishte përpjesëtimor me qëllimet e synuara.

Përfundimi: jo-shkelje (unanimisht).
***


20 January 2015

“Bashkëpronësia e kontributeve në natyrë në kapitalin e shoqërive tregtare dhe ndryshimi nga “bashkëpronësia e zakonshme”

Nga av. Olti Skrame

Përveç tre formave të bashkëpronësisë në tërësi të përcaktuar nga Kodi Civil, pra, “bashkëpronësisë së detyrueshme”, “bashkëpronësisë midis anëtarëve të familjes bujqësore”, dhe “bashkëpronësisë ndërmjet bashkëshortëve”, ekzison edhe një formë e katërt bashkëpronësie në tërësi, që quhet “bashkëpronësia e kontributeve në natyrë në kapitalin e shoqërive tregtare”. Kjo bashkëpronësi nuk parashikohet në mënyrë të shprehur në Ligjin nr.9901, datë 14.4.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”, i ndryshuar, por, ekzistenca dhe kuptimi i saj mund të nxirren duke interpretuar dispozitat përkatëse.
            Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë përmes Vendimit Unifikues nr.2, datë 9.2.2006 kanë përcaktuar karakteristikat e kësaj bashkëpronësie, si dhe dallimet e saj nga format e bashkëpronësisë në tërësi sipas Kodit Civil.
            Konkretisht sipas këtij vendimi, bashkëpronësia e shoqërisë tregtare është një formë e pronësisë kolektive thellësisht e ndryshme me bashkëpronësinë e zakonshme. Këto ndryshime, ligji i lidh me disa vecanti, që janë:
a)   mënyra e ushtrimit të së drejtës në bashkëpronësi. Ndërsa në bashkëpronësinë e zakonshme, çdonjëri prej bashkëpronarëve mund ta përdorë sendin sipas qëllimit të vet, me kufizimin që nuk mund të pengojë bashkëpronarët e tjerë të ushtrojnë të drejtën e tyre të pronësisë, në bashkëpronësinë në shoqëri, ajo përdoret vetëm për ushtrimin e veprimtarisë ekonomike për të cilën është krijuar shoqëria;
b)   destinacioni i sendit. Në bashkëpronësi, sendi nuk ka ndonjë destinacion të paracaktuar, ndërsa në shoqërinë tregtare, destinacioni është përdorimi vetëm për ushtrimin e veprimtarisë së shoqërisë;
c)   mënyra e dhënies fund të bashkëpronësisë. Bashkëpronësisë mund t’i jepet fund në çdo moment, kur këtë e kërkojnë bashkëpronarët, ndërsa në shoqëri, marrëdhënia e bashkëpronësisë është e qëndrueshme dhe asaj mund t’i jepet fund vetem në rastet e parashikuara nga ligji; dhe
ç)   raporti i kreditorëve me sendin në bashkëpronësi. Në dallim nga bashkëpronësia, ku kreditori i çdo njërit prej bashkëpronarëve mund të kërkojë ekzekutimin e kredisë, në shoqëri, kreditorët e ortakëve të veçantë nuk mund të veprojnë mbi pasurinë e shoqërisë.


Insert 8 është pjesë e veprës “Komentari i Kodit Civil të Republikës së Shqipërisë” (dy vëlime”, me autor av.Olti Skrame, botuar në vitin 2011, nga Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, Shqipëri. Ky insert gjendet ne faqen 321, të Vëllimit të Parë.

16 October 2014

Kantierët juridikë te Kosovës sipas Raportit të Progresit datë 08.10.2014

Nga av. Rudi Metaj

1. Hyrje. Raporti i Progresit të Kosovës datë 08.10.2014 (në vazhdim “Raporti”) vuri në dukje një numër të konsiderueshëm kritikash juridike apo ndryshimesh ligjore të cilat priteshin dhe priten te kryhen në legjislacionin Kosovar.

Identifikimi i qartë i këtyre kritikave të sistemit juridik është parakusht për korrigjimin e tyre nga juristët e angazhuar në administratën publike. Megjithatë, edhe për juristët e paangazhuar në administratë publike përbën interes njohja e fushave të së drejtës të cilat janë kritikuar dhe pritet t’i nënshtrohen ndryshimeve.

2. Përjashtime. Përmbledhja e mëposhtme është ngushtësisht teknokrate dhe nuk merr përsipër të komentojë vërejtjet e Raportit lidhur me politikën e përgjithshme gjyqësore dhe sundimin e ligjit.

3. Vërejtjet. Vërejtjet e Raportit lidhur me legjislacionin Kosovar mund të organizohen rreth 4 pikave: (A) zbatimi i rregullt i legjislacionit aktual, (B) ndryshimet e nevojshme në legjislacionit aktual dhe (C) ligjet e reja për t’u miratuar. Përveç këtyre mund të identifikohen edhe një seri vërejtjesh të (D) përgjithshme.

  1. Zbatimi i rregullt i legjislacionit aktual.
    1. Çështjet e prapambetura në gjykata përbëjnë një ndër problemet kryesore të gjyqësorit kosovar (shih fq. 14 të Raportit). Duhet zbatuar udhëzimi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës për te zgjidhur me prioritet rastet e prapambetura.
    2. Arsyetimi kritik, cilësia e argumentimit ligjor dhe efikasiteti i përgjithshëm i gjykatave duhen rritur. Të vendoset një sistem elektronik për administrimin e rasteve dhe një databazë qendrore e te dhënave kriminale (fq. 14).
    3. Të drejtat trashëgimore të femrave: Regjistrimi i të drejtave të trashëgimtareve në regjistrat kadastral duhet të jetë identik si për meshkujt ashtu dhe për femrat (fq. 18). (Mund të jetë me vend gjithashtu studimit i fenomenit sipas të cilit gjatë ndarjes së pasurisë së trashëgimlënësit përpara gjykatave, femrat heqin dorë “vullnetarisht” nga trashëgimia).
    4. Ligji i Punës dhe Ligji për Grevat duhen zbatuar rregullisht. Ligji i Punës duhet gjithashtu të ndryshohet në pjesën që rregullon kontratën e punës, pushimin e lehonisë (eliminimi i diskriminimit ndaj femrave), pushimin mjekësor dhe mbikëqyrjen e Inspektoratit të Punës (fq. 36).
    5. Ligji mbi Sigurinë dhe Shëndetin në Punë: numri i aksidenteve në punë është mjaft i lartë dhe duhet ulur me ndërhyrjen e Inspektoratit të Punës.
    6. Ligjet mbi Qendrën Historike te Prizrenit dhe Fshatin Hoçë e Madhe nuk po zbatohen rregullisht.
    7. Të drejtat e të huajve: Sipas legjislacionit Kosovar shtetasit e huaj mund të blejnë pasuri të paluajtshme në Kosovë. Megjithatë për të ushtruar të drejtat  pronësore ekzistojnë një numër pengesash administrative të cilat duhet të identifikohen dhe eliminohen (fq. 32).

19 October 2013

NJOFTIM PËR APLIKIM.

Këshilli i Evropës, në bashkëpunim me Dhomën Kombëtare të Avokatisë, njoftojnë avokatët shqiptarë se në muajin Nëntor 2013 do të fillojë të zhvillohet kursi në distancë (online) “Mbi Antidiskriminimin”.

Ky kurs në distancë do të kryhet në kuadër të Programit Evropian për Edukimin e Profesionistëve të Ligjit mbi të Drejtat e Njeriut (shkurtimisht Programi HELP, i cili mbështet shtetet anëtare të Këshillit të Evropës që të bëjnë të mundur implementimin efektiv të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut në nivel vendas).


Personat e interesuar për të ndjekur këtë kurs në distancë duhet të përmbushin këto kritere:
1) Të kenë mbaruar Fakultetin e Drejtësisë,
2) Të kenë licencë avokati ose të jenë të regjistruar pranë Dhomës Kombëtare të Avokatisë si asistent/avokatë,
3) Të kenë njohuri të Gjuhës Angleze dhe/ose të Gjuhës Franceze,
4) Të kenë njohuri informatike,
5) Pjesëmarrjet në Aktivitetet e të Drejtave të Njeriut dhe aktivizimi si përfaqësues ligjorë të ankuesve përpara Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut do të kenë një prevalencë në përzgjedhjen e kandidatëve.

21 February 2013

Thirrje për aplikime!

 
Këshilli i Evropës, në bashkëpunim me Dhomën Kombëtare të Avokatisë, njoftojnë avokatët shqiptarë se në muajin Prill 2013 do të fillojë të zhvillohet kursi në distancë (online) “Mbi respektimin e kritereve të Pranueshmërisë në aplikimet e depozituara pranë Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut”.

Ky kurs në distancë do të kryhet në kuadër të Programit Evropian për Edukimin e Profesionistëve të Ligjit mbi të Drejtat e Njeriut (shkurtimisht Programi HELP, i cili mbështet shtetet anëtare të Këshillit të Evropës që të bëjnë të mundur implementimin efektiv të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut në nivel vendas).

Personat e interesuar për të ndjekur këtë kurs në distancë duhet të përmbushin këto kritere: